., .., ... ., .., ...

Jednym z ważnych obszarów twórczych zainteresowań Mikołaja Smoczyńskiego była fotografia eksperymentalna, którą wykorzystywał do zapisu zmieniających się stanów przestrzeni i upływu czasu. Pośród tych cykli fotograficznych wyróżnia się seria, których bohaterem jest sam artysta. W pustej pracowni Smoczyński zaaranżował sekretny performans, którego jedynym świadkiem był aparat fotograficzny, a świadectwem – obraz na światłoczułej kliszy. Kolejne ujęcia przedstawiają artystę leżącego na pokrytej kurzem podłodze. Długi czas naświetlania pozwolił na ujęcie efemerycznego charakteru działań, w efekcie czego zatopiona w ciemnym tle postać jest rozmazana, ledwie widoczna dla widza, anonimowa. Wyraźne i najlepiej doświetlone są dłonie artysty, w których oko widza odnaleźć może wskazówkę do dalszej identyfikacji przedstawionego kształtu. Dodatkowa ingerencja w ostateczny efekt zaszła w procesie wywoływania, kiedy artysta doświetlał odbitki latarką. Dzięki temu każdy egzemplarz fotografii jest niepowtarzalny. Specjalne kadrowanie, głęboki światłocień oraz duża skala odbitek sprawiły, że ujęta na fotografiach sytuacja jest odrealniona i niepokojąca.

Mikołaj Smoczyński (1955–2009) – uprawiał malarstwo, fotografię, rysunek, performance, tworzył obiekty i instalacje. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi (1974–1975). Absolwent Instytutu Wychowania Artystycznego na UMCS w Lublinie (dyplom w 1979 roku w pracowni Jana Popka); w latach 1984–1985 odbył staż w pracowni Ryszarda Winiarskiego na ASP w Warszawie. Wieloletni pedagog w Instytucie Wychowania Plastycznego UMCS. Artysta, którego kluczowy okres twórczości przypadł na lata 80. i 90., najbardziej znany jest ze swoich realizacji tworzonych do konkretnych przestrzeni oraz z czarno-białych fotografii rejestrujących trójwymiarowe instalacje i aranżacje architektoniczno-przestrzenne.

Jego prace znajdują się w zbiorach m.in. Bunkra Sztuki, MOCAK-u, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, Zachęty w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Arsenału w Białymstoku i Lubelskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.

Pierwsza część tryptyku fotograficznego