PREMIERZY Republiki Południowej Afryki

"Historię Afryki Południowej w XX wieku zdominowały powstanie, rozkwit i upadek apartheidu, rządów opartych na podziałach rasowych, które władzę i przywileje dawały niewielkiej grupie ludzi pochodzenia europejskiego i pozbawiały praw obywatelskich zdecydowaną większość narodu pochodzenia afrykańskiego.
  

Gorycz dwóch wojen anglo-burskich pomiędzy Brytyjczykami i Afrykanerami (białymi mieszkańcami Afryki Południowej głównie pochodzenia holenderskiego) przygotowała grunt pod rozwój ideologii afrykanerskich nacjonalistów – apartheidu. W sporze pomiędzy Afrykanerami i Anglikami ostatecznie przegranymi okazali się kolorowi mieszkańcy Afryki Południowej.
  

Osobami, które z góry obserwowały powstanie i upadek apartheidu, byli szefowie rządu krajowego. W 1910 roku dwie byłe kolonie afrykanerskie, Transwal i Wolne Państwo Orania, połączyły się z dwiema koloniami zarządzanymi przez Brytyjczyków, Cape i Natal, tworząc podległy Koronie Brytyjskiej Związek Południowej Afryki. Od tego czasu na czele rządu stał premier. "

"Choć byli Afrykanerami, jedni z pierwszych premierów Botha i Smuts byli zwolennikami pojednania pomiędzy afrykanerskimi i angielskimi mieszkańcami Afryki Południowej. Pod rządami Hertzoga dodatkowo obwarowano przywileje dla białej klasy pracującej, czarnych zaś pozbawiono kolejnych praw obywatelskich.

Oficjalną polityką rządu apartheid stał się jednak dopiero za czasów premiera D. F. Malana, lidera Afrykanerskiej Partii Nacjonalistycznej, który objął swój urząd w 1948 roku. Jego następcy bazowali na tej polityce segregacji. W szczególności H. F. Verwoerd wprowadził tzw. „Grand Apartheid”, separację rasową na masową skalę. Ludzie pochodzenia afrykańskiego nie mogli posiadać ani dzierżawić ziemi poza niewielkimi jej skrawkami znanymi jako „bantustany”. Wprowadzenie tego programu w życie spowodowało masowe przesiedlenia czarnych do tych rezerwatów.

W 1961 roku Afryka Południowa stała się republiką. Premierzy nadal stali na czele rządu Republiki Południowej Afryki aż do 1984 roku, gdy przyjęto nową konstytucję, a głową państwa został prezydent.   "

"F. W. de Klerk był ostatnim prezydentem Afryki Południowej w czasach, gdy system apartheidu był oficjalną polityką. Naciski ze strony ruchów wyzwoleńczych, nieposłuszeństwo obywatelskie w kraju, sankcje gospodarcze ze strony społeczności międzynarodowej i potępienie przez społeczność religijną, a także presja ze strony krajowego biznesu sprawiły, że systemu nie dało się dłużej bronić. W 1993 roku De Klerk i przewodniczący Afrykańskiego Kongresu Narodowego Nelson Mandela wspólnie otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla w uznaniu ich wysiłków zmierzających do położenia kresu apartheidowi.

Apartheid zakończył się oficjalnie 27 kwietnia 1994 roku, gdy Nelson Mandela został pierwszym demokratycznie wybranym prezydentem RPA. Zgodnie z Kartą Wolności Mandela wezwał wszystkich obywateli kraju do realizacji wspólnego celu wszystkich mieszkańców RPA. W 1995 roku Mandela złożył nawet grzecznościową wizytę wdowie po Hendriku Verwoerdzie w ramach swoich starań na rzecz pojednania."