19. Cenazede

"Burada yalnız Masumiyet Müzesi'nin kahramanlarının değil, Kara Kitap, Cevdet Bey ve Oğulları gibi benim başka romanlarımın kahramanlarının gazetelerden kesilmiş ölüm ilanları da var.
Teşvikiye Caddesi’nde neredeyse bütün hayatımı geçirdiğim Pamuk Apartmanı, tıpkı Kemallerin evi gibi, zengin cenazelerinin kılındığı Teşvikiye Camii’ne çok yakındı. Bu camide yalnız bütün akrabalarımın değil, pek çok roman kahramanımın da cenazesi kılınmıştır. Hayatımda ilk defa camiye de burada, evde canı sıkılan hizmetçinin kucağında gitmiş, tıpkı bizim ev gibi halıyla kaplı bu mekânı canı sıkılan küçük dükkâncıların, kapıcıların, ahçıların buluşup arkadaşlık ettikleri bir yer olarak sevmiştim. Teşvikiye Camii’nden yalnız zenginlerin değil, ünlü şarkıcıların, siyasetçilerin, paşaların da cenazesi kalkar, askerî bando ya da belediye bandosunun eşlik ettiği kalabalık, tabutun arkasından bizim evin önünden geçer, biz de pencereden seyrederdik." (Şeylerin Masumiyeti, Orhan Pamuk)