Yük Olarak Sanat

Zagreb Üniversitesi’nde felsefe ve edebiyat öğrenimi gören Vlado Martek, 1975’te Zagreb’de “Altı Sanatçının Grubu” (Grupa šestorice autora) isimli bir sanatçı kolektifinin kurulmasında Mladen ve Sven Stilinović, Fedor Vučemilović, Boris Demur ve Željko Jerman’la birlikte etkin rol alır. 1979’a kadar aktif olan kolektif, kentte pek çok aksiyon ve performans gerçekleştirir, deneysel sanatçı dergisi MAJ/75’i çıkarır. Sanatçı, aksiyon, grafiti, heykel ve resim de dahil olmak üzere pek çok farklı mecrada ürettiği yapıtlarında şiirden hareket eder; şiirsel bir yapı kurmanın ve şiirin görselleşmesinin imkânlarını araştırır. Martek, şiirin sadece dilsel bir yapı, bir sözdizimi meselesi değil, bir oluş olduğuna inanır ve her bir şiirin oluşunun hemen öncesindeki mekânsal, ruhsal, zihinsel koşulları ve bunların şiirin üretimindeki olası izlerini keşfetmenin şiirin temellerine dair ipuçları taşıdığını öne sürer. Bu doğrultuda, şiir yazmaya yarayan kâğıt, kalem, cetvel gibi araçlarla ve bunların mekânsal ilişkileri ile şairin kâğıda çizdiği tesadüfi çizgilerle ilgilenir. Bu araç ve nesnelerin şiirin yazılmasını mümkün kılmayla nasıl bir ilişkileri olduğunu sorgular. Araştırmalarını, bu nesnelerle kâğıt üzerinde gerçekleştirdiği kompozisyonlarıyla yapar. Somut şiir geleneğinden de beslenen Martek, dilin ve anlatımın grafik imkânlarını bu kompozisyonlarıyla tartışır.