Makale

Şüphe yok, Osmanlı Bankası vaziyet-i hukukiyesi nokta-i nazarından bir devlet bankası addedilemez. Hakiki bir devlet bankasının kalbinde devlet maliyesinin hassas bir darabanı olur ki, banka ekseriya kendi menafiinden ziyade o darabanın taht-ı tesirinde hareket eder. Bu hassasiyeti ancak milli sermayelerle, her şeyden evvel vatanperver ve milliyetperver gruplarla teşkil eden bankalar gösterebilir. Osmanlı Bankası ise Avrupa sermayesinin memleketimizde mümtaz bir şekilde müstesna şeraitle icra-yı faaliyet eden mali ve ticari bir müesseseden başka bir şey değildir. Osmanlı Bankası senelerden beri Türkiye'de yerleşmiş, memleketin iktisadi hayatına nüfuz etmiş bir vaziyetdedir. Ne kadar acı olursa olsun itiraf mecburiyetindeyiz ki,, bugün gerek sermayesi itibariyle gerek teşkilât ve anasır-ı mevcudesi cihetiyle bunun yerine geçecek mali bir müessesemiz yokdur. Ancak şunu da ilâve etmeliyiz ki, bugün aynı kabiliyet ve iktidarda bir müessesemizin mevcud olmaması ileride vücut bulmayacağına bir delil addedilemez. Türkün maliyat ve iktisadiyat sahasında ne yüksek bir kabiliyete malik olduğunu ispat edeceğimiz devrin çok uzak olmadığına tamamen kani bulunuyoruz.