Aureus Postumusa z graffiti z gockim imieniem Gunthijaz

Arcydzieło starożytnego mennictwa powstałe w wyjątkowych warunkach rywalizacji między dwoma cesarzami – rządzącym w Rzymie Galienem a Postumusem, zwanym czasem uzurpatorem, rządzącym Imperium Galliarum z siedzibą w Kolonii (Colonia Claudia Ara Agrippinensium). Wyobrażenia i napisy (legendy) odnoszą się do cnót cesarza i światła. Na awersie to podwójny portret Postumusa i Herkulesa, a na rewersie podwójne popiersie Sola (Słońca) i Luny (Księżyca) i legenda CLARITAS AVG – blask (władzy) augusta. Na rewersie znajduje się graffiti, które czyni monetę wyjątkowym dokumentem epigraficznym. To słowo Gounthiou (gockie: Gunthijaz) zapisane w alfabecie greckim w dopełniaczu, oznaczające imię osoby, do której należała moneta oraz dwa dalsze znaki iota i phi (I oraz F). Otwór świadczy o tym, że moneta spełniała rolę ozdoby w Barbaricum, zawieszki noszonej na szyi, zapewne jako swego rodzaju „medalu”, odznaczenia, oznaki prestiżu. Możemy się domyślać, że jej właściciel był wojownikiem (imię Gunthijaz wiąże się etymologicznie z „bitwą”), który służył w oddziałach posiłkowych Galiena przy legionie X Fretensis.
Zabytek doczekał się już bogatej literatury.
Pełna publikacja:
Degler Adam, Aureus of Postumus with the owner’s graffito (Gounthiou) [w:] Proceedings of XV International Numismatic Congress: Taormina 2015, red. Maria Caccamo Caltabiano, Rome 2017, t. II, s. 723-726. .
Interpretacje:
Bursche Aleksander, The Battle of Abritus, the Imperial Treasury and Aurei in Barbaricum, “The Numismatic Chronicle” 173, London 2013, pp. 151–170;
Mees Bernard, Early Gothic numismatic [h]rustis and γουνθ/ιου, “Beiträge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur”, 140, 4, Boston 2018, pp. 449–457;
Bursche Aleksander, A unique aureus of Faustina II with the legend MATER CASTRORVM from a Late Roman area of hoards in the Southern Baltic Region, “Journal of Ancient History and Archaeology: Monographic Series” 1, Cluj-Napoca 2020, pp. 133–148.
Participation in exhibition:
H. Neumayer, S. Olschok, Katalog der in der Austellung gezeigten Funde (Auswahl) [in:] G. Uelsberg; M. Wemhoff (coll.), Germanen. Eine archäologische Bestandsaufnahme, Berlin 2020, pp. 565–583 (p. 580, no 7.26).