Ayaspaşa Mezarlığı

Günümüzde, Alman Konsolosluğu’nun bahçesindeki birkaç mezar aşı hariç, tarihe karışmış olan Ayaspaşa Mezarlığı Taksim’den Domabahçe ve Fındıklı yamaçlarına kadar inmekteydi. Adını I. Süleyman (Kanunî) dönemi (1520-1566) vezirlerinden olan ve burada bir konağı bulunan Ayas Paşa’dan almaktadır. Levantenler ve Batılı seyyahlarca “Grand Champ des Morts” (Büyük Mezarlık) olarak anılan bu gömü alanı halen Taksim Gezisi’nin olduğu yerden başlayarak Harbiye yönüne doğru uzanan Surp Agop Ermeni Mezarlığı ile sınırdaştı. Birçok önemli şahsiyetin gömülü olduğu Ayaspaşa Mezarlığı, ne yazık ki herhangi bir tespit ve envanter çalışması yapılmaksızın, Beyoğlu iskânının 19. yüzyıl ortalarından itibaren Taksim yönüne doğru gelişmesine paralel olarak küçülmeye başlamış, Ayaspaşa Bulvarı üzerinde sıralanan apartmanların inşa edildiği 1930’lu yıllarda son izleri ortadan kalkmıştır.