เมื่อสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรภาคอีสาน ชาวบ้านมักจะทูลเกล้าฯถวายผ้าทอมือโดยวางบนหมอนขิดซึ่งถือเป็นของสูง เมื่อได้ทอดพระเนตร จึงทรงตระหนักถึงความงามและอาชีพที่จะสร้างรายได้เสริมให้แก่ราษฎร จึงมีพระราชดำริให้ถอดลายผ้าขิดที่หน้าหมอน แล้วนำมาขยายทอเป็นผืนผ้าเพื่อประโยชน์ใช้สอยหลากหลาย
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงนำผ้าไหมขิดดอกแก้วหรือกาบชบาไปตัดเย็บฉลองพระองค์บ่อยครั้ง ราษฎรจึงนิยมเรียกลายนี้ว่า “ลายสมเด็จ”