Lau hankadun puzgailua: hauspo horizontal bat da, hari eragiteko airea ateratzeko
lekuan dagoen eskulekua erabili behar da, mahuka baten bidez zuzendu eta
gero. Horri esker, pertsona berak esku batez hauspoari eragin diezaioke eta, bestearekin, mahuka hel dezake. Hauspoa, berez, larruzko mintz lodi batekin elkartutako bi ohol dira: alde batetik goiko
ohola altxatzen denean, airea sartzen da eta aire hori atera egiten da ohola
jaistean. Kasu honetan, hauspoa ez da etxeko edo burdinolako sua biziagotzeko,
baizik eta zahagiak puzteko, horiek fabrikatzeko prozesuan.
Zahagiak arinak eta puskatzen zailak dira, eta maiz erabili izan dira likidoak eta aleak
kontserbatzeko eta garraiatzeko. Animali-larruen ordez, material berriak
erabiltzen dira orain ontzi gisa. Banako zahatoak oraindik saldu egiten dira
eta upelgintza ardoa ontzeko barrikatan espezializatu da; zahagiak, ordea, oso
gutxitan fabrikatzen dira gaur egun.
Pieza San Telmo Museoak eskuratu zuen 2008an. Goialdean frantsesez dagoen idazkunaren
arabera, pieza hau G. Pepinen oinordekoak (edo haren tailerrean) egindako pieza
da, Bordeleko Notre Dame kaleko 110.ean.
Erreferentzia bibliografikoak:Garmendia Larrañaga, Juan. Zagigintza = El fabricado del pellejo. In: Euskal esku-langintza = Artesanía
vasca. Donostia = San Sebastián : Auñamendi, 1970. IV, 18-27
Link (aurrekoarena)
http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/jgl/01001361.pdfhttp://www.euskomedia.org/PDFAnlt/jgl/02001375.pdf
Inventario zenbakia: STM-012626-001