Piwnica pod Baranami – publiczność

Fotografia przedstawia stłoczoną w niewielkiej przestrzeni Piwnicy pod Baranami publiczność słynnego krakowskiego kabaretu.
Polska po zakończeniu II wojny światowej znalazła się za tzw. żelazną kurtyną, w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Do 1989 roku panował tu komunizm i jeden, obowiązujący format dla wszystkich działań, również kulturalnych, których główną funkcją miało być wychwalanie panującej władzy. A jednak i w tych trudnych czasach zdarzały się chwile łagodzenia reżimu. To wówczas powstawały miejsca, instytucje, ruchy, dzięki którym choć na chwilę można było się oderwać od trudnej i szarej rzeczywistości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Takim wyjątkowym zjawiskiem była Piwnica pod Baranami – kabaret literacko-artystyczny powstały na fali tzw. odwilży w 1956 roku w podziemiach zabytkowego pałacu Pod Baranami w Rynku Głównym w Krakowie wyremontowanych własnoręcznie przez ówczesnych studentów uczelni głównie artystycznych.
Niepozorna piwnica szybko stała się miejscem spotkań krakowskiej elity intelektualno-artystycznej: lekarzy, prawników, malarzy, fotografów, literatów, muzyków, rzeźbiarzy, aktorów, reżyserów. Gromadziła zarówno osobistości świata nauki, jak i artystyczną bohemę. Piwniczne występy, piosenki, wydarzenia plenerowe, humorystyczne jubileusze obnażały absurdy ówczesnej rzeczywistości i stały się formą (zarówno dla twórców, jak i widowni) odreagowania skomplikowanej i zakłamanej rzeczywistości PRL-u. W latach 60. XX wieku schronienie znalazł w Piwnicy również jazz, na który władze komunistyczne nie spoglądały przychylnie. Legendą i spiritus movens Piwnicy pod Baranami stał się Piotr Skrzynecki (1930–1997) – ekscentryczny konferansjer, niezrównany improwizator i organizator wszelkich piwnicznych działań. W 1989 roku artyści Piwnicy, podobnie jak większość polskiego społeczeństwa, cieszyli się z upadku komunizmu w środkowej Europie. Śmierć Piotra w 1997 roku zamknęła pewien etap działalności najsłynniejszego polskiego kabaretu 2. połowy XX wieku.
W ciągu kilkudziesięciu lat przez Piwnicę pod Baranami przewinęło się wielu znanych polskich artystów, m.in. Krzysztof Komeda, Tomasz Stańko, Ewa Demarczyk, Zbigniew Preisner. A środowisko ludzi zaprzyjaźnionych z Piwnicą i jej sprzyjających tworzyły tak znane postacie, jak Andrzej Wajda, Czesław Miłosz, Sławomir Mrożek, Jerzy Turowicz i wiele innych. Kabaret działa do dziś, a stali bywalcy nadal zapraszają tu nowe pokolenia widzów.