Piwnica pod Baranami – Leszek Długosz i Krystyna Zachwatowicz

Fotografia przedstawia występ Krystyny Zachwatowicz i Leszka Długosza w Piwnicy pod Baranami, najsłynniejszym polskim kabarecie 2. połowy XX wieku.
Polska po zakończeniu II wojny światowej znalazła się za tzw. żelazną kurtyną. Do 1989 roku panował tu komunizm i jeden, obowiązujący format dla wszystkich działań, również kulturalnych, których główną funkcją miało być wychwalanie panującej władzy. A jednak i w tych trudnych czasach powstawały miejsca, instytucje, ruchy, które stwarzały przestrzeń ograniczonej wolności, oderwania się od trudnej i szarej rzeczywistości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Takim wyjątkowym zjawiskiem była Piwnica pod Baranami – kabaret literacko-artystyczny założony w 1956 roku w podziemiach zabytkowego pałacu Potockich w Rynku Głównym w Krakowie przez ówczesnych studentów, w tym Piotra Skrzyneckiego, Bronisława Chromego i Krzysztofa Pendereckiego.
Niepozorna piwnica szybko stała się miejscem spotkań krakowskiej elity intelektualno-artystycznej: lekarzy, prawników, malarzy, fotografów, literatów, muzyków, rzeźbiarzy, aktorów, reżyserów. Gromadziła zarówno osobistości świata nauki, jak i artystyczną bohemę. Piwniczne występy, piosenki, wydarzenia plenerowe, humorystyczne jubileusze obnażały absurdy ówczesnej rzeczywistości i stały się formą (zarówno dla twórców, jak i odbiorców działań) odreagowania skomplikowanej i zakłamanej rzeczywistości PRL-u. W latach 60. XX wieku swoje schronienie znalazł w Piwnicy również jazz, na który władze komunistyczne nie spoglądały przychylnie. Legendą i spiritus movens Piwnicy stał się Piotr Skrzynecki (1930–1997) - ekscentryczny konferansjer, niezrównany improwizator, artysta i organizator wszelkich piwnicznych działań. W 1989 roku artyści Piwnicy pod Baranami, podobnie jak większość polskiego społeczeństwa, cieszyli się z upadku komunizmu w środkowej Europie. Śmierć Piotra w 1997 roku zamknęła pewien etap działalności najsłynniejszego polskiego kabaretu 2. połowy XX wieku. Przez Piwnicę przewinęło się mnóstwo znanych polskich artystów, m.in. Krzysztof Komeda, Tomasz Stańko, Ewa Demarczyk, Zbigniew Preisner. A środowisko ludzi zaprzyjaźnionych z Piwnicą i jej sprzyjających tworzyły tak znane postacie, jak Andrzej Wajda, Czesław Miłosz, Sławomir Mrożek, Jerzy Turowicz i wiele innych. Kabaret działa do dziś, wciąż spotkać można w nim tych samych artystów, co trzydzieści, czterdzieści lat temu, nadal przychodzą tu stali bywalcy, którzy zapraszają tu nowe pokolenia widzów.
Leszek Długosz (ur. 1941) – poeta, kompozytor, pieśniarz, pianista i aktor. Z Piwnicą pod Baranami był nierozerwalnie związany w latach 1964–1978 jako jeden z jej najbardziej rozpoznawalnych artystów i wykonawców tzw. poezji śpiewanej. We współpracy z Zygmuntem Koniecznym, słynnym kompozytorem krakowskiego kabaretu, stworzył niezapomniane, niezwykle nastrojowe interpretacje wierszy tak znanych i istotnych polskich poetów, jak Krzysztof Kamil Baczyński, Julian Tuwim, Andrzej Bursa. Śpiewał również własną poezję i piosenkę francuską, tworząc samodzielne już recitale, z którymi występował również zagranicą, m.in. w Austrii, Belgii, Czechosłowacji, Francji, Kanadzie, Szwajcarii, Szwecji, USA, Włoszech. Jest autorem kilkunastu tomików wierszy, słuchowisk radiowych, płyt autorskich, a także książek wspomnieniowych o czasie, jaki spędził w Piwnicy. Absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, przez dwa lata studiował również aktorstwo w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. Zagrał m.in. w filmach Andrzeja Żuławskiego w Trzeciej części nocy i Na srebrnym globie. W latach dwutysięcznych zaangażował się w życie polityczne kraju, startując m.in. w 2007 roku w wyborach parlamentarnych z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, partii prawicowej, które obecnie sprawuje rządy w Polsce.