Figure from a reliquary ensemble, Kota culture

Een dergelijke reliekhouder en -beschermer wordt op de mand ('bwete') met de resten van een voorouder geplaatst. Het beeld belichaamt de vooroudergeest; het is geen representatie of portret, maar een abstracte evocatie van de voorouder: de vooroudergeest zelf, een bovennatuurlijk wezen, en zijn verblijfplaats. De menselijke resten van de voorouder versterken zijn kracht. De term 'mbulu ngulu' betekent letterlijk 'verbeelding van de geest van de dode'. Volgens von Sydow is het beeld tevens een waarschuwingsteken voor de inhoud van de mand (in Segy, 1952:4).
Het grote hoofd, algemeen in West-Afrikaanse beeldenkunst, reflecteert het geloof in de concentratie van de spirituele krachten in het hoofd.
De rest van de figuur stelt volgens von Sydow een symbolische representatie van het menselijke lichaam voor (idem). Het gat in het lichaam zou de desintegratie van het lichaam na de dood symboliseren.
Aangezien in Afrikaanse beelden zelden ornamentiek puur esthetisch wordt toegepast, hebben de versieringen op het beeld eveneens een symboliek. Segy stelt dat de maanvormige hoofdtooi en de zijkanten van het hoofd verwijzen naar de uitstraling van de geest, als een soort aureool (1952:6).
Naast hun religieuze functie hadden de reliekhouders ook politieke betekenis: de macht van een stamhoofd werd gelegitimeerd door het bezit van de schedels en beenderen van vroegere heersers (Meyer, 1991:133) .
De hutten met de manden met overblijfselen van belangrijke voorouders, zoals een hoofd, een goede jager of een rijke man, stonden buiten het dorp. De manden stonden op een plank, om ze voor profane ogen te beschermen. Van tijd tot tijd werden offerandes gebracht in de vorm van voedsel als men de voorouder om raad wilde vragen. Men klapte in de handen om de vooroudergeest op te roepen en vroeg om advies, gezondheid of bescherming (Segy, 1952:6; Visona et. al., 2000:358). De normaal gehanteerde term voor dit soort beelden is 'mbulu-ngulu', maar volgens Perrois is deze naam niet bekend bij de mensen rondom Franceville (het herkomstgebied van dit type Kota beeld) en is het beeld daar bekend als 'mvété' of 'mboy' (1973, 26).

De religies van Gabon zijn gebaseerd op voorouderverering. Deze geesten zorgen voor een sociale samenhang binnen de samenleving en worden bij alle belangrijke gebeurtenissen betrokken. Reliekhouders vormen een belangrijk onderdeel van Gabonese religies. Ze weerspiegelen het voortleven en gezag van de doden. Ten eerste in materiele vorm omdat hun beenderen bewaard blijven, ten tweede in symbolische vorm in de sculptuur, dat tekens bevat die voor alle ingewijden begrijpelijk zijn (Meyer, 1991:131).

circa 53,5 x 31cm (21 1/16 x 12 3/16in.)

Source: collectie.tropenmuseum.nl