Çimen Burada Yatıyor

Miklós Onucsán’ın biçimsel açıdan genellikle minimal nitelikteki kavramsal müdahaleleri, gündelik dönüşümlere ve daha geniş bir ölçekte Doğu Avrupa siyasetiyle bağlantılı kültürel ve toplumsal kırılmalara, ütopyaların çöküşüne, doğup büyüdüğü ve çalışmalarını sürdürdüğü Romanya’nın 1990’larda komünizmden kapitalist sisteme geçişini de içeren geçmiş ve güncel siyasal rejimlerin kusurlarına ve ideallerine odaklanır. Onucsán’ın tarihsel bir bağlamla ilişki kuran yapıtları, sıklıkla yalnızca birer isim olmanın ötesine geçen başlıklar taşıyarak eserlerin kavramsal çerçevelerine ve muhtemel yorumlarına kapı aralar. Dilin kendisini bir malzeme olarak kullanan sanatçı, gündelik hayatta göz ardı ettiğimiz konulara işaret etmek ve bunları açığa çıkarmak için semantiğe, ifade formlarına ve sentaksa başvurur.

"Çimen Burada Yatıyor" isimli fotoğraf, başlığının karanlık bir şekilde ima ettiği şeyi betimler; izleyiciye bir mezarlıktan kasvetli bir kış sahnesi sunar. Fotoğrafın ortasında, bir grup mezar taşının arasında bir saman yığını durmaktadır. Bu saman yığınının üstünde, herhangi bir anıtsallık iddiası olmayan ve anonim bir mezar yazısını hatırlatan “ÇİMEN BURADA YATIYOR 03.2008–06.2008” ibaresi yer alır. Eser ilk bakışta canlıların yaşam alanının dışında ve buraya yabancı görünen, farklı bir zamansallığın hüküm sürdüğü bir alanı belirtir. Ne var ki mekânı ve zamanı tanımlayan işaretler içeren "Çimen Burada Yatıyor", geçmiş yaşamları şimdiki zamana yeniden bağlarken, ölümü çevreleyen gelenek ve inançları da sorguya açar. Eser, insan merkezli bir anma ritüelinden ölümlülüğe yönelik ayrımcı ve hiyerarşik olmayan bir saygı ifadesine geçiş yaparak, toprağın taşıdığı, insan ve insan olmayan tüm isimsiz kayıpları ön plana çıkarır.