Przysięga Kościuszki

Dzięki swojej bohaterskiej postawie Tadeusz Kościuszko zyskał sobie ogromną popularność w społeczeństwie polskim. Przyczyniły się do tego jego sukcesy i odznaczenia z okresu wojen w Ameryce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XVIII wieku oraz walk z wojskami rosyjskimi w roku 1792, jak również demonstracyjne zrzeczenie się funkcji generała armii polskiej po przystąpieniu króla Stanisława Augusta do targowicy, a także nominowanie przez Francję na jej honorowego obywatela za walkę o ideały wolności. Arystokracja widziała w Kościuszce przywódcę powstania przeciw Rosji, która wraz z Prusami dokonała drugiego rozbioru Polski w 1793 roku.Spełniając pokładane w nim nadzieje Kościuszko stanął na czele insurekcji. Dnia 24 marca 1794 roku na krakowskim rynku wobec całego społeczeństwa, reprezentowanego przez wojsko, kongregację kupiecką, cechy, duchowieństwo, mieszczan i chłopów został mianowany Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej. Złożył przysięgę, której słowa brzmiały: „Przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie dla ochrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę”. Michał Stachowicz, krakowski malarz o wykształceniu cechowym, uwiecznił to wydarzenie na płótnie, a ze względu na wielkie zapotrzebowanie, stworzył ponadto kilka replik obrazu. Tę wersję namalował prawdopodobnie w roku 1821 na zamówienie Gminy miasta Krakowa.