Strój krakowski to jedyny strój chłopski, który zyskał miano polskiego stroju narodowego. Zaważyły na tym względy patriotyczne: udział chłopów podkrakowskich w Powstaniu Kościuszkowskim. Sam naczelnik Powstania Tadeusz Kościuszko chodził ubrany w strój krakowski, czyli „nosił się po chłopsku” z prozaicznego powodu, by nie rozpoznali go rosyjscy szpiedzy. Popularność Kościuszki przyczyniła się do rozpowszechnienia stroju krakowskiego w narodzie polskim. Niektóre jego elementy weszły do umundurowania powstańców w dziewiętnastowiecznych powstaniach narodowych. Popularność stroju krakowskiego, szczególnie kobiecego, utrwaliła inteligencja krakowska z kręgu Młodej Polski, która stworzyła na niego modę.