Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası

Ulviye Mevlânzâde Civelek, döneminde kadın hakları içinde büyük emek vermiş bir Osmanlı aydını, entellektüeli. Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti’nin kurucusu olan Ulviye Mevlan, aynı zamanda cemiyetin yayın organı olan Kadınlar Dünyası isimli derginin de sahibi ve tüm kadrosu kadınlardan oluşan bu derginin yazarıydı.

Kadınlar Dünyası Matbaası’nda basılan Ulviye Mevlan’ın yazdığı Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası kitabı da Mütâreke döneminde basılmış ilk yemek kitabı. Kendisinin de tek kitabı.

Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası kitabı 37 bölüm 732 tariften oluşuyor. İlk bölümde, Beslenme nedir? Bünye, mizaç, yaş ve alışkanlıklara göre beslenme; gıda maddeleri; sindirim derecelerine göre yemeklerin sınıflandırılması, yemek adabı gibi konulara yer veriliyor. İlk bölüm beslenme başlığına ayrılmış bunu bir mutfakta bulunması gereken eşyaların listelendiği ikinci bölüm takip ediyor, üçüncü bölümde de Batı’daki yemek adabı anlatılıyor, bu bölümleri alaturka ve alafranga yemek tariflerinin ve çeşitli saklama tekniklerinin anlatıldığı bölümler takip ediyor.

732 tariften 248’i alafranga ve 484’ü alaturka tariflerden oluşuyor. Çorbalar, Paçalar, Yumurta Yemekleri, Balıklar, Etler, Av Etleri, Garnitürler, Zeytinyağlılar, Pateler, Börek İçleri, Börekler, Sebzeler, Makarnalar, Pilavlar, Alafranga Tatlıları, Alafranga Pastalar, Alaturka Yağlı Tatlılar, Hafif Tatlılar, Buzlu Tatlılar, Elmasiyeler, Reçeller, Çevirmeler ve Şuruplar, Hoşaflar, Şuruplar, Dondurmalar, Piyazlar, Taratorlar, Salatalar, Meyve ve Sairenin Muhafazası, Salamuralar, Pekmez, Şıralı Sucuk, Şıralı Reçel, Kavurma, Kıyma, Pastırma, Et Sucuklar ve Nişasta, Kaymak, Yoğurt, Peynir, Tereyağı ve Lüle Kaymağı kitapta yer alan başlıklardan bazıları.

Mevlan’ın kitabı bilimsel ve sosyoljik yaklaşımıyla eski harfli Türkçe kitaplar arasında kendine ayrı ve özel bir yer ediniyor.