Police agents salute a portrait of Queen Wilhelmina during Queen’s Day celebrations in the Redjang Lebong Mining Company’s club in Lebong Donok

Politieagenten brengen in de Club een eresaluut bij het portret van Koningin Wilhelmina tijdens de viering van Koninginnedag in Lebong Donok. Het eresaluut vond plaats tijdens de toespraak van administrateur H.A.J. Sanders van de Mijnbouw Maatschappij Redjang Lebong in de Club.

Familie Sanders vertrekt met haar "Buick", zo luidt het onderschrift bij een ander foto in dit album dat in 1932 aan het echtpaar werd geschonken door Lim Djin Siang uit Moearaäman, ter herinnering aan hun verblijf in Lebong Donok. Te zien zijn de heer en mevrouw Sanders omstreeks 1932 met hun chauffeur in een Buick, een luxe automerk uit de Verenigde Staten. In dat jaar vierde H.J.A. Sanders (1876-1939) op grootse wijze zijn zilveren (vijfentwintigjarig) dienstjubileum in Lebong Donok, een dorp in de residentie Benkoelen op Zuid-Sumatra. Daar was hij sinds 1917 als administrateur werkzaam bij de goudmijnen van de Mijnbouw Maatschappij Redjang Lebong. Sinds de oprichting van die mijnbouwmaatschappij in 1897 waren lange tijd grote winsten behaald. Het jaarverslag over 1932 rept nog van bevredigende bedrijfsresultaten, maar de goudkoorts van de eerste jaren was toen al lang verdwenen. De mijnen werden economisch steeds minder rendabel en de ertsvoorraden raakten uitgeput. Eind december 1936 werd de ertswinning in de mijnconcessie Lebong Donok zelfs gestaakt en de stampmolen buiten bedrijf gesteld (1). Deze verhalen haalden de jaarverslagen van de mijnbouwmaatschappij, maar speelden in de fotoalbums van de familie Sanders geen rol. Die ademen bovenal een sfeer van "Uit Indië niets dan goeds." Het zijn op het oog kostbare albums, waaronder één met een omslag van krokodillenleer en bewaard in een houten kist, een drietal lakalbums voorzien van Japanse en Hollandse motieven, ingelegd met parelmoer, en één met een stofomslag waarvan het patroon doet denken aan het werk van het kunstenaarsechtpaar Delaunay.

De herinneringsalbums van de familie Sanders zijn op het eerste gezicht net zo min familiealbums als bedrijfsalbums. Toch zouden we ze als familiealbums kunnen zien, hoewel ze een ander beeld geven dan het geijkte gezinsleven met opgroeiende kinderen, familiefeesten en dergelijke. De foto's weerspiegelen het sociale leven van het echtpaar Sanders binnen een ogenschijnlijk hechte kleine koloniale gemeenschap in een afgelegen plaats als Lebong Donok. Collega's en vrienden lijken daar als het ware de plaats in te nemen van de naaste familie, zo ver weg in Europa (2). We zien hoe men met elkaar Sinterklaas en Kerst viert, gemaskerde bals organiseert, onderling op visite gaat, rijsttafelt of feestavonden houdt in sociëteit 'de Club'. Het inheemse mijnpersoneel wordt uitgenodigd voor het bijwonen van de meer officiële gelegenheden als Koninginnedag, het dienstjubileum in 1932 en de afscheidsfestiviteiten voor het echtpaar Sanders bij hun vertrek naar patria in 1937.

(Rob Jongmans 2010)

1. Zie de jaarverslagen van de Goud-Exploratiemaatschappij "Redjang-Lebong" (Batavia, vanaf 1898: Mijnbouwmaatschappij "Redjang-Lebong"), 1897-1918 en 1920-1938, in het IISG, archief NEHA (aanvraagcode ZK 60759).
2. Zie ook het artikel van Julia J. Noordegraaf en Elvira Pouw, Extended family films. Home Movies in the State-Sponsored Archive, in: The Moving Image, Minesota, spring 2009, p. 83-103 over de amateurfilms van de familie Sanders in de collectie van het Filmmuseum.

14,2 x 19,1cm (5 9/16 x 7 1/2in.)

Source: collectie.tropenmuseum.nl