Portret heleny Potockiej

Helena z Massalskich Potocka (1763–1815), wcześnie osierocona, została otoczona opieką stryja księcia Ignacego Józefa Massalskiego, biskupa wileńskiego, i otrzymała staranne wykształcenie w Paryżu. Poślubiła księcia Karola Józefa Emanuela de Ligne, syna feldmarszałka austriackiego. Kiedy jednak nieudane małżeństwo rozpadło się, przyjechała do Polski i została jedną z dam dworu Stanisława Augusta. Romans nawiązany wtedy z podkomorzym koronnym, Wincentym Potockim, zakończył się ślubem udzielonym przez biskupa Massalskiego oraz późniejszym rozwodem Potockiego z jego poprzednią żoną. Obraz mógł powstać w latach 1788–1790, gdy księżna i malarz Franciszek Smuglewicz przebywali w Warszawie, lub w roku 1792, z okazji ślubu arystokratki z Wincentym Potockim.
Ukazanie Heleny jako rzymskiej bogini Westy miało zasugerować widzom, iż księżna jest opiekunką ogniska domowego, a cnotami dorównuje starożytnej bogini. Westa czuwała bowiem nad świętym ogniem, była symbolem czystości i niewinności. Wybór takiej konwencji przedstawienia był z pewnością zgodny z życzeniem zleceniodawcy portretu, biskupa Massalskiego, który pragnął pozostawić potomnym jak najlepsze wspomnienie o swej niepoprawnej bratanicy.