Gemi Kandili

Burma telli küresel kafes içinde beş sıra çember ve kardan sisteminde kandilden oluşmaktadır. Kandil yarım küre formundadır. Üstünde 1 cm yüksekliğinde, lotus formunda fitil ve yağ deliği vardır. Kardan sisteminde yapıldığından her türlü sallantıya karşı yatay dengesini korumaktadır. Düz olan üst yüzünde, kazıma tekniğinde ortada içleri küçük rozetlerle bezenmiş sekiz dilimli geçmeli süsleme, çevresinde de zemini kumlama tekniğinde çökertilmiş, dairesel kıvrımlı rumili bordür bulunmaktadır. Alt yüzde, merkezde, altı sıra katmerli yapraklı gül formunda rozet çiçek, arada rumili geniş bordür, dış kenarda yarım yuvarlak geçmelerden oluşan süsleme vardır. Kandil, üst kenarındaki yarım kartuş şeklinde çıkıntılardan iç çembere çubuklarla bağlanmaktadır. Çemberlerin dış yüzlerine kazıma tekniğinde ikişer stilize tomurcuk ve yedi halkadan oluşan bordür işlenmiştir. Dış çemberin iç yüzüne Arap harfleri ile kitabe kazınmıştır: 'Amel-i Lokuca (Lokuce) Sinan Başe Kubbe Veziri'. Dış kafes 13 sıra bükümlü dikey çubuktan oluşmaktadır. Menteşeli olup sürgü pimi ile bağlanmaktadır. Kutuplardaki 13 dilimli ajurlu madalyonlar kazıma, kumlama ve ajur tekniklerinde bezelidir. Merkezde dilimli rozet, çevresinde rumili geniş bordür-rumi kıvrımlarının oluşturduğu yuvarlaklar ajur tekniğinde oyulmuş, en dışta yarım yuvarlak geçmelerden ince friz dolanmaktadır. Kenardaki sivri dilimlerin her biri lotus şeklinde işlenmiştir. Aynı dilimler, bükümlü çubukların ortadaki çemberle birleştikleri yerde de bulunmaktadır. Çemberin dış yüzü yarım yuvarlak geçmelerden ince frizle, iç yüzü, ortadaki halkaya bağlı ince saptan çıkan iki sıra yapraklı bordürle bezelidir. Kandil üstten iki yuvarlak halka ile asılmaktadır. Altında da bir yuvarlak, diğeri palmet formunda ve üzeri kazıma tekniğinde bezeli iki halka sallanmaktadır.Not: Kitabede adı geçen ve kandilin sahibi olduğu anlaşılan Sinan Paşa büyük olasılıkla Osmanlı tarihine Cağal-oğlu Sinan Paşa olarak geçen ve 1590 yılında kaptan olan İtalyan asıllı Sinan Paşa'dır. 1590 yılında Kaptan-ı Derya, 1594-95'de kubbe-altı veziri olmuştur. Kandilin Sinan Paşa'ya ait olduğunu gösteren de hem kubbe-altı veziri (Veziri azam), hem de Kaptan-ı Deryalık görevlerine atanmış olmasıdır. Lokuca usta gayrimüslim, belki de Macar asıllı olabilir. Yazının hatalı olması ve klasik Osmanlı süslemelerinden farklı bezemesi de bunun göstergesidir.Yayınlandığı yer:Bilgi, H., Asırlar sonra bir arada, Sadberk Hanım Müzesi'nin yurtdışından Türkiye'ye kazandırdığı eserler, Istanbul, 2005, s.89,90.