Kafel z przedstawieniem smoka

Zabytek pochodzi z badań archeologicznych, przeprowadzonych na Wzgórzu Wawelskim w 1975 roku. Kafel płytowy, ze szczątkowo zachowanym kołnierzem, o płaskim licu pozbawionym obramienia, zawiera przedstawienie smoka. Płyta licowa pokryta została glazurą ołowiową o ciemnozielonej barwie. Szkliwo o niedoskonałej technologii i dość płaski relief charakterystyczny jest dla kafli z 2. połowy XV wieku odnajdywanych na terenie Europy Środkowej. Centralnie umieszczona sylwetka potwora jest ekspresyjna i dynamiczna. Smok ma długi, fantazyjnie skręcony ogon, ostre wydłużone pazury na łapach, kolce na wykręconej szyi i ciało pokryte łuskami. Na końcu ogona znajduje się bulwowate zgrubienie, służące zapewne do ogłuszania przeciwników. Złożone skrzydła układają się diagonalnie nad korpusem zwierzęcia. Wizerunek smoka był częścią programu ideowego całego pieca kaflowego w reprezentacyjnych komnatach rezydencji monarszej. Można przypuszczać, że na sąsiednich kaflach w ścianie pieca towarzyszyli mu mężni rycerze, bohaterowie, inne fantastyczne monstra, tworzące odpowiedni program narracyjny. Smok jako emblemat zła lub symbol magicznej ochrony w kontekście wnętrza zamku odzwierciedla rozbudowaną i wieloznaczeniową wyobraźnię średniowiecznych twórców i odbiorców. To także świadczy o wyjątkowej roli bestii w kulturze rycerskiej (wizerunki smoków odnaleźć można w herbach, uposażeniu wojownika, ozdobach czy elementach wyposażenia siedzib możnowładczych i rycerskich).