Raport Witolda Pileckiego pt. „Zagadnienie młodego pokolenia Polski”

Zagadnienie młodego pokolenia Polski. Doceniając wagę tego zagadnienia w życiu Narodu Polskiego należy poświęcić mu specjalnie dużo uwagi, a w pracy terenowej użyć wszystkich dostępnych środków dla wykonania powziętego planu. Młodzież polska, wraz z całym Narodem, przeżywa kryzys moralny i duchowy przy jednoczesnym fatalnym stanie zdrowotnym. Kryzys ten stworzył warunki w jakich wzrasta młodzież. Zbyt wcześnie zetknęła się ona z twardym realizmem życia z bezwzględną walką o byt, zbyt wcześniej dojrzała i dojrzewa. Masowy udział młodzieży w akcji oporu przeciwniemieckiego z jednej strony wzmocnił jej poczucie narodowe, z drugiej jednak poczynił wiele spustoszeń w pojęciach etycznych, moralnych i w ideologii młodzieży. Poza tym b. znaczna część młodzieży, tak jak i starszego pokolenia, wyczerpała się w kilkoletniej walce z niemcami do tego stopnia, że dawne pojęcia, ideały czy nakazy moralne lub patriotyczne nie mają do niej przystępu. Młodzież, o której zwykło się mówić, że jest pełna zapału i świętego uniesienia w pracy; przedstawia sobą, w masie swej, środowisko o znaczniej niższej temperaturze tych uczuć i zapałów. Zilustrują ten stan rzeczy wyniki prac dokonanych na tym polu. Jednym z probierzy w tej materii była reakcja działaczy młodzieżowych na wydaną przez nas instrukcję p.t. „Do działaczy młodzieżowych”. Wypowiedziało się kilkudziesięciu działaczy ze środowiska studenckiego i licealnego nie należących do żadnych z odłamów monopartii komunistycznej. 40% tych działaczy uznało myśli zawarte w instrukcji „Do działaczy młodzieżowych” za „nierealny mistycyzm, który jest jedną z najpoważniejszych przyczyn upadku Narodu Polskiego”. Następne 45% orzekło, iż jest to „mistycyzm nierealny, którego mają dość i z którym czas skończyć”. 10% wypowiadających się działaczy podkreśliło słuszność ‘niektórych myśli”. Tylko 5% /przeważnie harcerze/ uznało konieczność realizacji instrukcji i fundamentalność jej zasad. Świadczy to nie tyle o zaniku uczuć patriotycznych młodzieży, lecz o jej zasadniczych przeobrażeniach światopoglądowych. To co abstrakcyjne i dalekie od zaspakajania codziennych potrzeb, co wyrasta ponad fizjologiczne życie ludzkie, co wymaga ofiar i wyrzeczenia się, uznane zostaje za „nierealny mistycyzm”. Młodzież przy rozpatrywaniu każdego problemu, każdej sprawy zadaje niezmiennie to samo pytanie: „Co za korzyści będę miał z tego?”. Efekt każdego działania chce się widzieć zaraz, możliwie szybko i oczywiście namacalnie. Zdolność wyjścia poza własny egoizm, nastawienie altruistyczne, zatraca się niemal zupełnie. Podobny wynik dała ankieta, przeprowadzona wśród czynnych działaczy związków młodzieżowych /politycznych/. Pytania ankiety: 1/ Cel w życiu człowieka. 2/ Sens tworzenia rodziny. 3/ Rola kobiety w społeczeństwie. 4/ Dlaczego chcę ukończyć studia? 5/ Znaczenie pracy w życiu człowieka. Odpowiedziało: a/ 5 studentów Uniwersytetów. b/ 5 studentów Politechniki. c/ 5 studentów Wyższych Szkół Handlowych. d/ 10 studentów różnych Uczelni. e/ 10 uczniów lic. zawodowych. f/ 10 uczniów lic. ogólnokształcących. 1/ pytanie: Wypowiedzi brzmiały: 3 zdobycie wiedzy, 10 zdobycie stanowiska i władzy, 14 dobre przeżycie dzięki zdobyciu środków materjalnych i stanowiska, 5 zdobycie jak największej ilości przeżyć, 3 założenia własnego przedsiębiorstwa, 1 miłość, 7 cel nieokreślony; a tylko 1 – przez dobre czyny osiągnięcie doskonałości, 1 – osiągnięcie doskonałości i szczęścia. 2/ pytanie: /odpowiedziało 37 osób/ Jedna tylko odpowiedź brzmi: „Doskonalenie się przez obustronne wychowanie”. Reszta widzi sens tworzenia rodziny albo w stworzeniu w małżeństwie warunków pracy i egzystencji – 8, albo zaspokojenie w małżeństwie „praw naturalnych” 29. 3/ pytanie: 2 odpowiedzi: „taka sama jak mężczyzny”. 30 żona-matka. 3 współtowarzyszka w życiu mężczyzny. 10 nie wypowiedziało się. 4/ pytanie: 29 odpowiedzi: zdobycie stanowiska, 5 zdobycie wiedzy i stanowiska, 3 zdobycie wiedzy, 3 rozszerzenie horyzontu myślowego i podniesienie poziomu intelektualnego, 5 cel nieokreślony. 5/ pytanie: