Z etnoświata Chopina
W audiosferze wczesnej młodości Chopina – polskie ludowe instrumenty muzyczne XVII-XXI wieku
Fragment wystawy stałej pt. Instrumenty… – zobaczyć i usłyszeć tradycję.Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
„Instrumenty… - zobaczyć i usłyszeć tradycję”
Otwarta w 2015 roku wystawa prezentuje kapele ludowe z najważniejszych regionów etnograficznych w Polsce oraz ludowe instrumenty muzyczne w podziale Hornbostela i Sachsa.
Kapele z wielkopolski
Podczas podróży po Wielkopolsce Fryderyk Chopin być może słyszał instrumenty typowe dla tego regionu, jak: mazanki, dudy, siesieńki, być może też kozła weselnego – instrumenty, na których gra się tam do dziś.
Mazanki (end of the 19th c.), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Mazanki
Niewielki 3- strunowy, archaiczny instrument z Wielkopolski wykonywany metodą żłobienia. Spód jego pudła rezonansowego z szyjką zakończoną komorą kołkową wykonane są z jednego kawałka drewna.
Występuje tu częsty w dawnych instrumentach smyczkowych element – tzw. podstawek "z nóżką"- jedna nóżka jest dłuższa i łączy płytę wierzchnią ze spodnią pełniąc funkcję duszy w instrumencie, druga jest krótsza i opera się na wierzchniej jego płycie.
Sierszeńki (1971), autor: Domagała FranciszekMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Siesieńki
Dudy jednogłosowe, gdzie zbiornik powietrza z pęcherza zwierzęcego nadymany jest ustami. Instrument pasterski oraz służący dzieciom do nauki gry na dudach.
Dudy wielkopolskie (end of 19th c.), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Dudy wielkopolskie (typu bukowsko - kościańskiego)
Typ dud, który pochodzi z północno-zachodniej Wielkopolski. Są większe i o niższym stroju niż pozostałe typy tego instrumentu w regionie. Charakterystycznym elementem zdobienia są rogi z kłów kiernoza oraz szerokie uszy zrobione z blachy mosiężnej.
Dudy wielkopolskie (20th c.), autor: UnknownMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Kozioł biały tzw. "weselny"
To instrument o XVI-wiecznych korzeniach. Charakteryzuje się najniższym brzmieniem spośród wszystkich polskich rodzajów dud.
Dudy wielkopolskie (20th c.), autor: UnknownMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Powietrze jest tłoczone do worka za pomocą drewnianej dymki, która przypomina miech kowalski.
Dudy wielkopolskie (20th c.), autor: UnknownMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Charakterystyczne jest połączenie worka wyprawionego białą sierścią na zewnątrz z drewnianą przebierką za pomocą drewnianego kolanka w formie rzeźbionej główki kozła z rogami
Muzyka ludowa odegrała dużą rolę w kształtowaniu się wrażliwości muzycznej Chopina. Doświadczał jej wielokrotnie podczas swoich młodzieńczych podróży.
Basy ze smyczkiem (1890), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Basy
Zdarzało się, że Fryderyk Chopin chwytał basy, na których przygrywał do tańca.
Basy ze smyczkiem (1890), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Skrzypce klejone (1900-1939), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
W skład ówczesnej kapeli wchodziły najczęściej skrzypce.
W kolekcji Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu znajduje się około 200 skrzypiec - od pseudoskrzypiec, czyli skrzypiec-zabawek, form prymitywnych, poprzez tzw. skrzypce właściwe, po skrzypce wyróżniające się niespotykaną formą. Instrumenty ludowe różnią się od profesjonalnych tym, że nie ogranicza ich wybór materiałów, narzucone wymiary czy techniki zdobienia, granice ustanawia jedynie wyobraźnia budowniczego.
Fragment wystawy pt. "Magia instrumentów. Osobliwości inwencja trzygłosowa".Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Część z nich można podziwiać na wystawie "Magia instrumentów. Osobliwości inwencja trzygłosowa", która łączy walory historyczno-artystyczne XV-XVI-wiecznych wnętrz z walorami instrumentologicznymi, i gdzie ludowa swoboda spotyka się z elegancją profesjonalizmu
Bębenek jednomembranowy - ręczny "obręczowy" (second half of the 19th c.), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Do najstarszego znanego składu polskiej kapeli ludowej oprócz skrzypiec wchodził też jednomembranowy bębenek.
Bębenek jednomembranowy - ręczny "obręczowy"- detal (second half of the 19th c.), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Janczary lub dzwoneczki przy bębnach wzbogacały brzmienie instrumentu.
Bębenek jednomembranowy - ręczny "obręczowy" (second half of the 19th c.), autor: NieznanyMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Pałki do bębnów miały główkę drewnianą, filcową lub owiniętą skórą.
Obraz " Muzykujący Żyd" (1931), autor: Abraham WeinbaumMuzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Abraham Weinbaum "Muzykujący Żyd"
Podczas długich podróży zatrzymywał się Chopin w zajazdach i karczmach, gdzie do posiłku często przygrywali muzycy żydowscy.
Instrumenty muzyczne w muzeum w Szydłowcu to część bogactwa polskiej tradycji muzycznej, która ukazuje pierwotność artystycznego konceptu ludowych mistrzów i jego ewolucję w konstrukcji, formie i zdobnictwie. To fragment minionego świata, którego doświadczał niegdyś Chopin.
Interesuje Cię temat Sztuki sceniczne?
Otrzymuj aktualności w spersonalizowanym newsletterze Culture Weekly
Wszystko gotowe
W tym tygodniu otrzymasz swój pierwszy newsletter Culture Weekly.