Budynek Cricoteki, widok z bulwarów wiślanych – Marcin JeżykOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
O Cricotece
Cricoteka została założona w Krakowie w 1980 roku z inicjatywy Tadeusza Kantora jako żywe archiwum Teatru Cricot 2. Ośrodek działał początkowo jako Ośrodek Teatru Cricot 2 w Krakowie i miał siedzibę przy ul. Kanoniczej 5.
Tadeusz Kantor (1915, Wielopole Skrzyńskie – 1990, Kraków)
reżyser, malarz, rysownik, teoretyk sztuki, scenograf, twórca happeningów, wybitny reformator teatru XX wieku, jedna z najważniejszych postaci życia artystycznego w Polsce.
Tadeusz Kantor (1988), autor: Daniel SimpsonOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Twórca Podziemnego Teatru Niezależnego w czasie okupacji. W 1955 roku, razem z Marią Jaremą i Kazimierzem Mikulskim, założył Teatr Cricot 2.
Tadeusz KantorOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Przełomowym etapem w jego działalności był rozpoczęty wraz ze spektaklem „Umarła klasa” (1975) Teatr Śmierci. Kolejne inscenizacje to bazujące na wspomnieniach i prywatnej pamięci artysty: „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę” i „Dziś są moje urodziny”.
Przechowywana kolekcja dzieł Tadeusza Kantora stanowi punkt wyjścia do wszystkich działań realizowanych w Cricotece.
Celem działalności Cricoteki jest prezentowanie dorobku Tadeusza Kantora, ale także szerzej – działań współczesnych twórców w dziedzinie sztuk plastycznych, teatru, tańca i muzyki, którzy wchodzą w dialog z ideami Tadeusza Kantora, udowadniając, że Kantor inspiruje kolejne pokolenia artystów.
Plac Cricoteki w lustrzanym odbiciuOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
O budynku
Siedziba Cricoteki to połączenie dwóch budynków – zabytkowej elektrowni i nadbudowanej nad nią, nowoczesnej konstrukcji. Siedziba została otwarta w 2014 roku.
W historycznym budynku od 1900 roku działała elektrownia komunalna.
Cricoteka, Podgórze, ulica Nadwiślańska (2014), autor: Jakub CertowiczOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Po jej zamknięciu miejsce pełniło różne funkcje, był tu między innymi dom noclegowy i kąpielowy dla bezdomnych czy przychodnia lekarska.
Połaczenie zabytkowej elektrowni podgórskiej z nowoczesną cześcią budynku, korytarz (2022)Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Obecnie w dawnej elektrowni znajdują się biura Cricoteki, archiwum oraz sala teatralna, natomiast w części nowej – przestrzenie wystawiennicze i edukacyjna oraz kawiarnia. Budynki połączone są podziemnym holem.
Klatka schodowa w CricoteceOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Projekt budynku to architektoniczna koncepcja autorstwa IQ 2 Konsorcjum: nsMoonStudio i Wizja.
Projekt architektoniczny nawiązuje do rysunku Tadeusza Kantora „Człowiek ze stołem”. Bryła nowego budynku ma przypominać stół i odwoływać się do kilku ważnych pomysłów Tadeusza Kantora: pomników architektury niemożliwej oraz ambalażu, czyli opakowania.
Nowoczesna architektura (2015), autor: Marcin JeżykOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Projekt nawiązuje do najlepszych, uznanych przykładów rewitalizacji obiektów poprzemysłowych i ich adaptacji na centra kultury i muzea oraz galerie artystyczne takie jak Tate Modern w Londynie czy CaixaForum w Madrycie.
W przestrzeni Cricoteki
Cricoteka to jednocześnie muzeum, archiwum, galeria sztuki współczesnej i ośrodek badań. To również przestrzeń koncertów, spektakli, pokazów filmowych oraz zajęć dla dzieci i dorosłych.
ARCHIWUM
W archiwum przechowywane są unikatowe zbiory pism, rękopisów, rysunków i projektów Tadeusza Kantora oraz materiały audiowizualne, afisze, recenzje, fotografie i dokumenty związane z jego twórczością (teatralną, malarską, scenograficzną, teoretyczną).
Budynek Cricoteki, wnętrze (2014)Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
FOYER
Foyer to przestrzeń, w której prezentowane są filmy oraz album malarstwa Tadeusza Kantora, a także materiały dotyczące historii Archiwum.
Program edukacji muzycznej "Polifonie dzieciom" (2019), autor: Grzegorz MartOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
SALA TEATRALNA
Sala teatralna to miejsce spektakli teatralnych, tanecznych i muzycznych oraz performatywnych działań na pograniczu tych sztuk.
Program edukacji muzycznej "Polifonie dzieciom" (2019), autor: Grzegorz MartOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
WYSTAWA STAŁA TADEUSZA KANTORA
Wystawa stała Tadeusza Kantora prezentuje obiekty, przedmioty i kostiumy ze spektakli Teatru Cricot 2. Obecni tu pracownicy udostępniają pomoce dotykowe, szkła powiększające, materiały w brajlu oraz pisane dużą czcionką.
WYSTAWY CZASOWE
Wystawy czasowe w Cricotece są kontynuacją opowieści o Tadeuszu Kantorze, dialogiem sztuki współczesnej z jego twórczością lub ideami.
Kostiumy teatralne Kantora (2022), autor: Szymon SokołowskiOśrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Jedną z ostatnich wystaw czasowych była wystawa „Osobiste” -niekonwencjonalna, wielkoformatowa instalacja kolekcji kostiumów teatralnych Tadeusza Kantora ze zbiorów Cricoteki.
KAWIARNIA / KSIĘGARNIA
Na ostatnim piętrze znajduje się kawiarnia połączona z księgarnią. Z tego miejsca można podziwiać panoramę Krakowa.
Budynek Cricoteki, widok z drugiej strony rzeki (2020)Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Cricoteka w budowie (2014)Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Prezentowany film powstał z zapisu z kamer, które w latach 2009-2014 codziennie wykonywały zdjęcia powstającego budynku Cricoteki.
Prezentacja została przygotowana przez zespół Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora.
Autorzy fotografii: Jakub Certowicz, Marcin Jeżyk, Grzegorz Mart, Daniel Simpson, Szymon Sokołowski, Mirosław Żak.