By Ted ThaiLIFE Photo Collection
Ý nghĩa của bao lì xì không nằm ở giá trị của số tiền bên trong mà là chính chiếc phong bì. Màu đỏ của chiếc phong bì tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng ở nhiều nền văn hoá ở Châu Á.
Mỗi dịp Tết Nguyên Đán, theo truyền thống, người ta sẽ tặng bao lì xì (hay còn gọi là “hồng bao” theo tiếng Hán) với màu sắc rực rỡ cho bạn bè và gia đình. Bao lì xì này chứa tiền bên trong, tượng trưng cho những lời chúc tốt đẹp và may mắn cho năm mới.
Printed money envelope (2001/2001)British Museum
1. Phong tục tặng bao lì xì bắt nguồn từ một số câu chuyện cổ xưa về Tết Nguyên Đán. Theo truyền thuyết, có một con quỷ gọi là “Sui” chuyên doạ nạt trẻ con vào đêm giao thừa khi chúng ngủ nên cha mẹ phải cố làm cho bọn trẻ thức suốt đêm để bảo vệ chúng. Vào một Tết Nguyên Đán nọ, một đứa trẻ được đưa cho 8 đồng xu để chơi cho tỉnh ngủ, nhưng đứa trẻ đó quá buồn ngủ, không thể mở mắt nên đã ngủ quên cùng với những chiếc đồng xu trên gối.
Con quỷ Sui xuất hiện, nhưng khi nó đến gần để chạm vào đứa trẻ thì những đồng xu đó (thực ra là 8 Vị thần bất tử cải trang) tạo ra một luồng sáng cực mạnh khiến con quỷ phải bỏ đi. Ngày nay, bao lì xì, tượng trưng cho các đồng xu, đôi khi được gọi là “yasui qian” hay “tiền trừ ma”.
Printed money envelope (1999/1999)British Museum
2. Mặc dù theo truyền thống, bao lì xì là dành cho trẻ em, tuy nhiên, người ta có thể tặng bao lì xì cho bất kỳ ai như bạn bè, gia đình, đồng nghiệp, người thân, v.v. Số tiền trong bao lì xì có thể khác nhau, tuỳ thuộc vào mối quan hệ. Ví dụ: tiền mừng cho ông bà và cha mẹ thường là nhiều nhất. Tuy nhiên, nhân viên và thậm chí cả những người quen biết bình thường cũng có thể nhận được bao lì xì.
Lucky red envelope containing a Hong Kong 1 cent note (1900/1999)British Museum
3. Việc tặng bao lì xì cũng có những quy tắc và phong tục riêng. Ví dụ: chỉ những tờ tiền sạch, mới mới được cho vào bao lì xì. Trước thềm Tết Nguyên Đán, mọi người thường xếp hàng dài trước các ngân hàng để đổi tiền cũ lấy tiền mới.
Printed money envelope (2005/2005)British Museum
4. Trong thế kỷ 21 này, rất nhiều người tăng bao lì xì kỹ thuật số thay cho bao lì xì truyền thống. Đây là những món quà ảo nhưng tặng tiền thật, được chuyển trực tiếp đến điện thoại thông minh của người nhận. Người ta thậm chí còn có thể tặng bao lì xì kỹ thuật số cho những người nổi tiếng mà họ yêu thích.
Money envelope with an illustration of traditional money (2001/2001)British Museum
5. Số tiền trong bao lì xì không bao giờ được có số 4, tức là số tiền không được là 4, 40 hoặc 400, vì trong tiếng “Hoa” số 4 phát âm nghe như từ “tử”, nghĩa là chết. Tuy nhiên, số tiền có chứa số 8 sẽ mang đến sự may mắn và thịnh vượng. Hãy luôn tặng số 8!
Home-made red money envelopes (1950/1959)British Museum
6. Việc trao và nhận bao lì xì cũng cần phải được thực hiện đúng cách. Theo truyền thống, trẻ em sẽ quỳ gối để nhận bao lì xì từ những thành viên lớn tuổi hơn trong gia đình. Hiện nay, tục lệ này vẫn tồn tại ở một số vùng ở Trung Quốc. Khi trao và nhận bao lì xì phải luôn dùng hai tay và không bao giờ được mở bao lì xì trước mặt người tặng. Bạn nên nhớ điều này nếu được nhận bao lì xì.
Printed money envelope (1999/1999)British Museum
7. Mặc dù bao lì xì thường gắn liền với Tết Nguyên Đán, nhưng người ta cũng sử dụng bao lì xì trong rất nhiều dịp như đám cưới và mừng sinh con thay cho lời chúc may mắn và lời chúc phúc. Tuy nhiên, màu sắc của phong bì mang sắc thái ý nghĩa khác nhau. Phong bì màu trắng thường được dùng trong các đám tang.
Red money envelope (1998/1998)British Museum
8. Truyền thống trao tặng bao lì xì ngày nay đã du nhập sang nhiều nền văn hoá và tôn giáo đến mức việc tặng bao lì xì màu xanh lá cây đã trở thành một thông lệ trong dịp lễ Eid al- Fitr của người Hồi giáo trên khắp Đông Nam Á. Thông lệ này cũng diễn ra rộng rãi trong các cộng đồng người Hoa và người Đông Nam Á trên khắp thế giới, cũng như các dịp lễ kỷ niệm quy mô lớn ở London và New York. Bao lì xì đã vươn ra toàn cầu!
Printed money envelope (2001/2001)British Museum
Tiếp tục hành trình của bạn trong dự án Nghệ thuật Trăng non tại đây
