Cesarze Rzymscy

Czas panowania: 18 września 14 r. – 16 marca 37 r. Członek rodu Klaudiuszów. Dzięki adopcji przez Augusta wszedł do rodu Juliuszów. Wszyscy kolejni cesarze aż do Nerona byli w różnym stopniu spokrewnieni z tymi rodami, stąd nazwa dynastii julijsko-klaudyjska. Według Swetoniusza Tyberiusz był niezwykle oszczędny. W czasie wypraw wojennych uczestników jedynie żywił nie wypłacając żołdu ani nagród. Znany był też z tego, że stronił od organizacji widowisk, a także bywania na organizowanych przez innych.

Czas panowania: 37 - 41 r. Nazywany cesarzem szaleńcem, ponieważ na początku swojego panowania zapadł na poważną chorobę, prawdopodobnie mózgu. W połowie września 39 r. cesarz udał się do Germanii, którą postanowił przyłączyć do Imperium. Samo przejście na drugą stronę Renu uznał za olśniewające zwycięstwo i rozpoczął drogę powrotną do Rzymu. Wiosną 40 roku Kaligula poprowadził legiony ku północnym wybrzeżom Galii, udając, że przygotowuje wyprawę przeciwko Brytom, a ponieważ w obozie zjawił się zbiegły z wyspy książę, ową mistyfikację uznano za wielkie zwycięstwo. Zaraz potem pełen chwały Kaligula wrócił do Rzymu i odbył wjazd owacyjny.

Czas panowania: 8 marca 161 – marzec 180 r. Szesnasty rzymskich cesarz. W latach 161 - 169 panował ze swoim przybranym bratem Lucjuszem Wersuem, a w okresie od 177 aż do śmierci ze swoim synem Kommodusem. Czasy jego rządów przypadły na okres bardzo trudny: nieustających wojen i klęsk żywiołowych (wylew Tybru, głód, rozruchy uliczne, pożary, plaga szarańczy, epidemia dżumy). Z Markiem Aureliuszem kojarzymy również długoletni konflikt Cesarstwa z plemionami germańskimi w latach 166 - 180 zwany wojnami markomańskimi.

Czas panowania: 28 stycznia 98 – 9 sierpnia 117 r. Prowadził politykę wyraźnie ekspansywną wyznaczając sobie za cel poszerzenie Cesarstwa Rzymskiego. Wojna w Dacji (101 - 102, 105 - 106) zakończyła się zwycięstwem Trajana i utworzeniem nowej prowincji Dacja. Na wschodzie z kolei utworzono prowincję Arabii, a po zwycięstwie nad Partami (113 - 115) przyłączono do Rzymu Armenię (114), Mezopotamię aż do Zatoki Perskiej i Adiabene (115). Prowadzona przez Trajana polityka wewnętrzna charakteryzowała się współpracą z senatem przy jednoczesnym umacnianiu własnej władzy.

Czas panowania: 10 sierpnia 117 – 10 lipca 138 r. Głównym założeniem jego polityki zagranicznej była rezygnacja z dalszych podbojów i zabezpieczenie granic Imperium Romanum. Był trzecim z tzw. pięciu dobrych cesarzy. Budowle powstałe w Rzymie z jego inicjatywy to między innymi monumentalny grobowiec imperatora i jego rodziny (znany obecnie jako Zamek św. Anioła). Odbudował także Panteon zniszczony w pożarze w roku 80. Hadrian był również pierwszym rzymskim cesarzem, który nosił brodę.

Czas panowania: 4 lutego 211 – 8 kwietnia 217 r. Przydomek ,,Karakalla'' pochodził od nazwy galijskiego płaszcza z kapturem, jaki lubił nosić ten władca. Według Aureliusza Wiktora cesarz miał rozdawać ludności szaty sięgające kostek, stąd właśnie jego przydomek. Oficjalnie jednak go nie używano - w źródłach występuje jako Antoninus. Zamordował swojego brata i pozwolił rozpętać falę terroru wymierzonego przeciw jego stronnikom. Dopuścił wówczas do zgładzenia sławnego prawnika rzymskiego i byłego prefekta pretorianów Emiliusza Papiniana rzekomo za to, iż nie chciał napisać wywodu prawnego, który uzasadniłby zabójstwo brata.

Czas panowania: 8 marca 161 – 169 r. Przez cały okres swojego życia panował wraz z przybranym bratem Markiem Aureliuszem. Nigdy nie był naprawdę zainteresowany rządami - wolał spędzać czas na ucztowaniu, polowaniach i oglądaniu walk gladiatorskich. To właśnie czynił kiedy przeniósł się do Antiochii aby zająć się doglądaniem wschodnich prowincji. Zmarł prawdopodobnie na ospę w czasie powrotu z wyprawy wojennej w czasie wojen markomańskich.

Czas panowania: 253 – 268 r. Jego panowanie jest okresem postępującego rozpadu imperium, z którym cesarz zdaniem historyków nie potrafił sobie poradzić. Za panowania Galiena tereny cesarstwa nękały ataki Persów, Franków, Alamanów i Gotów, którzy w 267 r. zdobyli Ateny. W Galii cesarski namiestnik Postumus ogłosił się cesarzem tworząc oddzielne cesarstwo galijskie, a na wschodzie król Palmiry Odenat usamodzielnił swój kraj włączony ponownie w granice imperium dopiero przez cesarza Aureliana. W 268 r. pod Faunum Fortae i Pawią Galienus pokonał Germanów wdzierających się do Italii. W tym samym roku, podczas oblężenia Mediolanu, w którym bronił się kolejny uzurpator Aureolus, cesarz został zamordowany w wyniku spisku oficerów.

Czas panowania: 16 stycznia 27 p.n.e. – 19 sierpnia 14 r. Zwycięzca z pod Akcjum (31 r. p.n.e.) i pierwszy cesarz rzymski. Podzielił rzymskie prowincje na senatorskie, które były zespolone z Rzymem i w których nie stacjonowały wojska oraz cesarskie, niedawno zdobyte i wymagające stałej armii. Przeprowadził wiele reform zarówno w armii jak i finansach, między innymi poprzez utworzenie funduszów celowych. Formę rządów wprowadzonych przez Augusta nazywa się pryncypatem.