Portret of Anak Agung Made Karangasam, son of the last ruler of Lombok

Anak Agung Made Karangasem was de zoon van Anak Agung Agung Ngurah Karangasem, de laatste vorst van Lombok. Zijn moeder was Rantau Adji, de tweede vrouw van de vorst. Daarom was niet hij maar zijn broer Anak Agung Ketut, geboren uit de eerste vrouw, de troonopvolger. Volgens de overlevering was hij wel de lievelingszoon van de vorst. Hij was ‘energiek, dapper en onvervaard. Hij bezat ridderlijke deugden en ridderlijke ondeugden, met name zijn tomeloosheid, arrogantie en onvermogen om af te wachten of te wijken.’ (Gnewoesjewa 1965: 308) Hij was ook degene naar wie zijn vader luisterde en op wiens adviezen hij volledig vertrouwde, in feite was hij de eigenlijke heerser en niet zijn broer Ketut, de kroonprins. Made had een sterke antipathie en wantrouwen tegenover de Nederlands Indische Regering. Deze beschouwden hem op hun beurt als onwettige zoon, wat eveneens op de inventariskaart uit 1919 valt te lezen. Alleen Ketut werd erkend als legitieme zoon. Het hebben van meerdere vrouwen was in de ogen van Nederland onwettig terwijl het volgens de maatstaven van de Balinezen volledig legitiem was.
In de hoop een oorlog met Nederland af te wenden heeft de vorst op 11 juli 1894 zijn geliefde zoon ter dood veroordeeld op beschuldiging van incest met zijn nicht, de dochter van zijn overleden broer. Zij bekende schuld, maar Made heeft tot op het laatste moment zijn onschuld volgehouden. Volgens de huispriester van Made, geciteerd door Liefrinck, zou hij gezegd hebben: "Broeders, als ik aanstonds sterven ga dan zal ik mij tooien met varenkruid en de bloemen van den toeri-boom; de betekenis daarvan is, wat heb ik te bekennen, immers ik ben onschuldig" (1927: 471). Uiteindelijk werd Made, geheel volgens Balinese traditie, door een krissteek in het hart gedood. Wrang genoeg heeft zijn dood de militaire expeditie tegen de vorst van Lombok niet kunnen afwenden. Na de overwinning op 18 november 1894 werden de bezittingen van de vorst, waaronder ook dit schilderij, door de leden van de Lombok-expeditie uit het paleis van Cakranegara weggevoerd.

excl lijst: 53 x 37,5cm (20 7/8 x 14 3/4in.)

Source: collectie.tropenmuseum.nl