1241 Bitwa pod Legnicą oraz historia Muzeum Bitwy Legnickiej w Legnickim Polu
W 1241 r. ziemie polskie stały się celem najazdu mongolskiego. 9 kwietnia 1241r. w pobliżu Legnicy z najeźdźcami zwarło się w boju rycerstwo polskie dowodzone przez księcia śląskie
Panorama Legnicy w tle sceny śmierci księcia Henryka Pobożnego podczas bitwy z 1241 r. (1808), autor: Gottlieb Boettger SeniorMuzeum Miedzi w Legnicy
Po upływie niemal ośmiu stuleci od tych wydarzeń nie wiadomo, gdzie dokładnie doszło do owej pamiętnej bitwy. Najstarsze źródła ogólnie umiejscawiają starcie wojsk księcia Henryka Pobożnego z najeźdźcami „w pobliżu Legnicy”.
Panorama Legnicy Liegnitz, przed 1737 r. – Friedrich Bernhard WernerMuzeum Miedzi w Legnicy
Tradycja mówi, że na miejscu przegranej bitwy wyrosła wieś Legnickie Pole. Niemieckie nazwy miejscowości, pojawiające się od XIV w. dosłownie oznaczają „Pole Bitwy” lub „Dobre miejsce”
Autoportret z bitwą, 4/99, 2000 r., Krzysztof Skórczewski (2000), autor: Krzysztof SkórczewskiMuzeum Miedzi w Legnicy
Żyjący w XV polski duchowny i kronikarz Jan Długosz w swojej kronice dziejów Polski zawarł najobszerniejszy opis bitwy pod Legnicą. Pamiętajmy jednak, że kronikarz nie był naocznym świadkiem tego dramatycznego wydarzenia – opisał je ponad 200 lat później.
Henryk Pobożny wybierający się na Tatarów (1881), autor: Edward Nicz wg Jana MoniuszkiMuzeum Miedzi w Legnicy
Znana jest nam też inna zapisana u Długosza informacja, że wyjeżdżającemu konno ze świątyni po mszy przed bitwą w 1241r. księciu Henrykowi Pobożnemu spadła przed konia cegła. Książę nie odniósł obrażeń, ale zgodnie z legendą wszyscy potraktowali to jako zły znak
Na naszym kanale YouTube znajduje się film poświęcony temu wydarzeniu pt. "Bitwa pod Legnicą w relacji Jana Długosza " z wystawy stałej w Muzeum Bitwy Legnickiej w Legnickim Polu pt. "Spotkanie dwóch światów. Pamięć o bitwie pod Legnicą 1241 r." z 2016 roku
Henryk Pobożny wybierający się na Tatarów (1881), autor: Edward Nicz wg Jana MoniuszkiMuzeum Miedzi w Legnicy
Gdzie doszło do bitwy pod Legnicą z 1241 r.? Poszukiwania jej miejsca mają długą tradycję. Pierwsze próby ustalenia podjęto w latach 60. w związku z planowanym otwarciem Muzeum Bitwy Legnickiej w Legnickim Polu.
Po badaniach pól bitewnych na Psim Polu oraz pod Grunwaldem było to kolejne takie przedsięwzięcie w powojennej Polsce. Mimo prac nadal brakuje dowodów, które bezspornie pozwoliłyby zlokalizować miejsce walki wojsk księcia Henryka Pobożnego z armią mongolską.
W 2021 roku minęło 60 lat od czasu otwarcia Muzeum Bitwy Legnickiej w Legnickim Polu. Z tej okazji nasze Muzeum przygotowało film, który przedstawia interesującą historię badań związanych z bitwą z 1241 r. O pracy archeologów i efektach przedsięwzięć wykopaliskowych opowie Tomasz Stolarczyk, kierownik Działu Archeologii Muzeum Miedzi w Legnicy
Widok Legnickiego Pola (1806), autor: Friedrich Gottlob EndlerMuzeum Miedzi w Legnicy
Średniowieczny kościół w Legnickim Polu to najstarszy zabytek tej miejscowości. Tradycyjne przekazy wiążą jego powstanie z finałem bitwy. Na miejscu odnalezienia porzuconego na pobojowisku i pozbawionego głowy ciała księcia ufundowano świątynię, nosząca wezwanie Trójcy Św. i NMP
Widok Legnickiego Pola, I połowa XIX w. – Carl Theodor MattisMuzeum Miedzi w Legnicy
Opiekę nad tym pomnikiem krwawego boju objęli benedyktyni, sprowadzeni z czeskich Opatowic. Najstarsze źródła nie wspominają o istnieniu we wsi kościoła pw. Trójcy Św. i NMP. Świątynia najprawdopodobniej powstała w drugiej połowie XIV w.
Widok Legnickiego Pola (1841), autor: Autor nieznanyMuzeum Miedzi w Legnicy
4 czerwca 1961 roku w tym właśnie XIV-wiecznym kościele uroczyście otwarto Muzeum Bitwy Legnickiej, które od 1971 r. działa ono jako oddział terenowy Muzeum Miedzi w Legnicy.
Od początku swego istnienia popularyzuje wiedzę na temat wydarzeń z 1241 r. oraz kultywuje pamięć o bitwie pod Legnicą jak i o poległym w niej księciu Henryku II Pobożnym.
Film prezentowany powyżej jest częścią cyklu, który ukazał się w 2021 roku w związku z obchodami 780. rocznicy bitwy pod Legnicą. W tym odcinku Konrad Byś, kierownik Działu Historii Muzeum Miedzi opowiedział o historii muzeum, czyli o miejscu, które od średniowiecza do dziś jest ważnym ośrodkiem kultywowania pamięci o historii z 1241 r. i o księciu Henryku II Pobożnym, tragicznej postaci tamtych wydarzeń.
Tomasz Grabowski, Konrad Byś, Tomasz Stolarczyk
Interesuje Cię temat Visual arts?
Otrzymuj aktualności w spersonalizowanym newsletterze Culture Weekly
Wszystko gotowe
W tym tygodniu otrzymasz swój pierwszy newsletter Culture Weekly.