IMG_4938, UrartiansKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartular, M.Ö. 8.-7. yüzyılda en güçlü dönemini yaşamış bir yakın doğu medeniyetiydi. Son derece gelişmiş bir mimariye ve organize bir devlete sahiplerdi.
Urartu Adak LevhasıKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu Krallığı, dinsel kurumlarla yakından bağlantılı bir merkezi devlet örgütlenmesi tarafından yönetiliyordu. Kral'ın emrinde, kendisine bağlı pek çok yönetici ve doğrudan komuta ettiği özel bir ordu bulunuyordu. Başkent Tushpa hem devlete hem de orduya ev sahipliği yapıyordu.
Urartu Krallığı'ndan bahsedilen en eski kayıt, Türkiye'nin modern Van şehrindeki Tuşba'da bir kayaya işlenmiş olan bir yazıttır. Yazıtta, Urartu topraklarının Sarduri adında bir kral tarafından yönetildiği belirtilmektedir.
DSC_0662 (2), UrartiansKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Din
Urartu devlet dini hakkında ayrıntılı bilgiler sunan en önemli yazıt ise kuşkusuz Meher Kapıdır. Ana kayaya oyulan, üç kademeli niş içerisinde yer alan Urartu dilindeki bu yazıt, dinî temellere dayanan yeni bir siyasi yapının habercisi niteliğindedir.
IMG_20230908_112613, UrartiansKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu pantheonunun (tanrıları) sıralandığı yazıtta, 79 tanrı ve tanrıçanın ismi ve onlara sunulması gereken adak sayıları listelenirken aynı zamanda önem sıraları vurgulanmıştır. En önemli üç tanrı; Baş tanrı Haldi, fırtına tanrısı Teišeba ve güneş tanrısı Šiuini’dir.
Anzaf, UrartiansKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu tasvirlerinden anlaşıldığı üzere boğa, aslan, kanatlı aslan, sfensk ve hayat ağacı önemli kutsal motiflerdir. (Anzaf Kalkanı, Van Müzesi)
Libasyon kabına içki sunumu canlandırılmasıKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Tanrı Haldi’ye yapılan dinî uygulamaların birer parçası olarak bir dizi tören gerçekleştirilir. Rahipler tarafından yönetilen ve olasılıkla halkın yer almadığı bu merasimlerde kurbanlar kesilir, tanrıya adak eşyaları sunulur ve bereket için tohumlar saçılırdı.
Kılıç ve kalkan libasyon amaçlı tapınak hediyesiKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Tanrı Haldi’ye adak eşyası olarak sunulan ve tapınak duvarlarına asılan armağanlar arasında yazıtlı ve bezemeli kalkanlar, miğferler, sadaklar, mızraklar ve ok ucu gibi silahlar yer alır.
Dil
Urartuca’nın hâlâ hangi dil ailesine ait olduğuna dair net bir bilgi olmasa da kabul edilen yaygın görüş, Hurrice ile genetik bir bağın bulunduğu, ortak atadan gelerek daha sonrasında sonrasında iki ayrı dil şeklinde geliştikleri yönündedir (Urartu Steli, Van Müzesi)
urartu yazıtKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu’nun krali yazıtları, kireçtaşı, andezit ve bazalt gibi sert taşlar üzerinde çoğunlukla Urartu krallarının askeri sefer ve zaferleri ile imar faaliyetlerini anlatmaktadır.
Res.32Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Bunlar steller, kaya yüzeyi, tapınak alanları ve Van Kalesi'ndeki gibi kaya mezarlarında bulunabilmektedir. Ayrıca çok sayıda bronz eser üzerinde özellikle adak eşyası olarak kullanılan eserler üzerinde de yazıtlar bulunmaktadır.
Urartu taş işçiliğiKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Taş İşçiliği
Taşa şekil vererek, görkemli kaleler inşa eden Urartular; taşa uyguladıkları kabartma, kazıma ve oyma-kakma teknikleri ile de görsel çekicilik kazandırmışlardır. Taş işçiliğine dair tüm ögeler, Urartu sanatının anıtsallığını gözler önüne seren muazzam örneklerdir.
urartu mücevherKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Türkiye'nin önde gelen müzelerinde Urartu sanatının çok sayıda örneği bulunmaktadır.
Rs1Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu Sanatının en önemli alanlarından biri olan metal işlemeciliğinin en güzel örnekleri olan takılar hem toplumsal statüyü işaret etmekte hem de Urartu elitleri tarafından yaygın bir biçimde sevilerek kullanılmaktaydı.
Bronz kemerKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu toplumunda her kesimden insan elbise ve mantonun üzerine bele bağlanan ve omuza kuşanılan iki tür kemer kullanmıştır.
Simgesel koruyucu olduğuna inanılan kemerler tanrılara sunulan adaklar ve ölü hediyeler arasındadır. (Urartu Bronz Kemer, Van Müzesi)
2011.5 (2)Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Kemerlerin üzerleri mitolojik ve dini sahneler, geometrik ve bitkisel motifler, savaş arabaları, süvariler, yayalar, avlanma sahneleri, hayvanlar, tören sahneleri, kale resimleri ile bezenmiştir. (Urartu Kemer Parçası, İstanbul Arkeoloji Müzeleri)
urartu mühürKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Urartu mühürleri taş, altın, gümüş, tunç, demir, pişmiş toprak ve kemik gibi malzemelerden yapılmıştır. Üzerlerinde çivi yazısı ve hiyerogliflerin yanı sıra, hayvanlar, av sahneleri, ile dinsel ve mitolojik içerikli sahneler sıklıkla betimlenmiştir. (Urartu Mühürleri, Van Müzesi)
Urartular merkezi bir krallık haline geldikten sonra, çanak çömlek yapımında oldukça ustalaştılar. Karakteristik örnekleri genellikle, koyu kırmızı renkte astarlı ve perdahlı olan Urartu seramiğinin geniş kullanım alanı Van Gölü Havzası’dır. (Urartu Testi, Van Müzesi)
Urartu Ayaklı kadeh ve libasyon kabıKültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Seramikler, hamurunun içerisindeki demir mineralleri nedeni ile pişme sırasındaki yüksek ısıdan dolayı, koyu kırmızı bir renk almaktadır. (Urartu Libasyon Kabı ve Ayaklı Kadeh, Van Müzesi)
Urartu merkezlerinde yapılan kazılarda; Urartu ahşap mobilya örnekleri ve bunların süslenmesinde kullanılan çok sayıda madeni ve fildişi süsleme parçaları ile topuz başlı çivileri ele geçmiştir. (Urartu Fildişi Kanatlı Cin, Anadolu Medeniyetleri Müzesi)
urartu fildişi aslanlar 1Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
Kanatlı cinler, karışık varlıklar, hayvanlar, hayat ağacı gibi çeşitli motiflerin işlendiği fildişi plakaların, altın varaklar ile kaplı olduğu üzerlerindeki altın kalıntılarından anlaşılmaktadır.
Ayanis Kenti Kazıları Başkanlığı
Tasarım ile ilgileniyor musunuz?
Size özel Culture Weekly ile yeni içeriklerden haberdar olun
Her şey hazır.
İlk Culture Weekly bülteniniz bu hafta gönderilecek.