Spirits (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
นิทรรศการที่จะชวนคุณมาสัมผัสประสบการณ์ขนหัวลุก จากหลายเรื่องราวที่เล่าขานกันมายาวนานเกี่ยวกับความเชื่อและนิยามของ “ผี” ที่จะปลุกความกลัวและสัญชาตญาณในการเอาตัวรอดของมนุษย์ในทุกยุคทุกสมัย ผ่านกระบวนการจัดการความกลัวด้วยจินตนาการสร้างสรรค์ จนเกิดเป็นผลผลิตทางวัฒนธรรม ประเพณี รวมไปถึงธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับเรื่องผี ๆ
เปิดมุมมองใหม่ให้กับคำนิยามของผีผ่านหลากตำนาน ความเชื่อ และข้อเท็จจริงที่รวบรวมจากทุกมุมโลก รวมถึงการแสดงนานาทัศนะของผู้คนหลากอาชีพที่มีความเกี่ยวพันกับมิติคู่ขนานกับกลวิธีสร้างสรรค์ในการอยู่ร่วมและเอาชนะ “ความกลัว” ด้วย “ความเข้าใจ”
what you think is what you fear-4 (2021-11-12) by TCDCThailand Creative & Design Center
what you think is what you fear-3 (2021-11-12) by TCDCThailand Creative & Design Center
When fear reigns (2021-11-12) by TCDCThailand Creative & Design Center
ผี: ความกลัว...จัดการได้ ด้วยจินตนาการสร้างสรรค์
Preta ghosts - 2 (2021-11-10) by TCDCThailand Creative & Design Center
เปรต...กระบวนการใช้ผีสอนคนให้เป็นคนดี
เมื่อสังคมไทยรับไม่ได้กับความอกตัญญู เปรตจึงถูกสร้างขึ้นเพื่อหยุดยั้งพฤติกรรมเลวร้ายของมนุษย์
Ghoul (2021-11-11) by TCDCThailand Creative & Design Center
จริงหรือไม่..ที่เจอปอบแล้วต้องหนีลงตุ่ม
จากความกลัวพื้นบ้านกลายเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์หนังไทย
จากวันวานถึงวันนี้ ไม่ว่าจะวิ่งหนีกี่ครั้งก็ทำเงินเหมือนเดิม
House Spirit (2021-11-11) by TCDCThailand Creative & Design Center
อยู่สบายถ้าหากเคารพ "เจ้าของที่"
แม้กาลเวลาจะเปลี่ยนจากบ้านไม้สู่ตึกระฟ้า แต่ความเชื่อยังยืนยง
Phi Ta Khon - Ghost Festival (2021-11-11) by TCDCThailand Creative & Design Center
ผีตาโขน...ความกลัวที่ปลุกให้เกิดเทศกาลและงานฝีมือระดับโลก
เครื่องแต่งกายที่สุดแสนจะประณีตสะท้อนถึงพลังแห่งความเชื่อและจิตศรัทธาที่แข็งกล้าของชุมชน
กระสือ - กระหัง
กุศโลบายสอนชาวบ้านให้รู้จักรักสะอาด
บางครั้ง “คำขู่” ก็ได้ผลกว่า “คำสอน” ความกลัวจึงถูกใช้ให้เป็นประโยชน์
Worshiping (2021-11-11) by TCDCThailand Creative & Design Center
วิวัฒนาการจัดการความกลัว
จากการกราบไหว้ท้องฟ้า สู่การเคารพนับถือสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ จนถึงการถวายมาลัยบูชาเทพ แก่นแท้ของความกลัวไม่เคยเปลี่ยนแปร แต่กระบวนการจัดการกับความเชื่อเหล่านี้ต่างหาก ที่ปรับเปลี่ยนไปตามกาลเวลา
ความซับซ้อนของสังคมและการไหลบ่าปะทะเข้าหากันของวัฒนธรรมในแต่ละท้องถิ่นเกิดเป็นพิธีกรรมกราบไหว้และเซ่นบวงสรวงสังเวยบูชา การอุปโลกน์ ผู้แทนในรูปของหมอผีและคนทรงเจ้า รวมถึงเทศกาลงานละเล่นเพื่อทั้งคลายความกลัวและสร้างความอุ่นใจ
มนุษย์จัดระเบียบความเชื่อโดยเอาตนเองเป็นศูนย์กลาง สังคมของผีจึงมีโครงสร้างไม่ต่างจากสังคมมนุษย์
ความซับซ้อนของระบบชนชั้นจึงปรากฎในโลกผี เกิดเป็นเทพเทวดาผีฟ้า จนถึงกึ่งผีกึ่งเทวดาอย่างเจ้าป่าเจ้าเขาซึ่งให้ได้ทั้งคุณและโทษ จึงต้องทำพิธีกรรมสื่อสาร อย่างเคารพยำเกรงก่อนจะปิดท้ายด้วยภูติผีปีศาจที่ให้แต่เภทภัยหากกำราบได้ด้วยอำนาจ ไสยศาสตร์
Living with spirits in the modern world (2021-11-11) by TCDCThailand Creative & Design Center
สถานภาพของความเชื่อ
แม้แก่นความเชื่อผีในโลกปัจจุบันจะเหมือนกัน แต่มนุษย์กลับสร้างสรรค์ "กระบวนการจัดการ" ที่ต่างกัน ในขณะที่ชุมชนท้องถิ่นร่วมกันอนุรักษ์ประเพณีและพิธีกรรมดั้งเดิม
คนเมืองพยายามปรับตัวบนพื้นฐานของเทคโนโลยีสมัยใหม่ และกลุ่มผู้มีกำลังซื้อเรียกหาทางเลือกเพื่อตอบสนองรสนิยมบนความเชื่อนั้น ๆ สถานภาพทางสังคมเหล่านี้ล้วนเป็นแรงขับเคลื่อนให้เกิดความคิดสร้างสรรค์และความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ให้เกิดขึ้น
Animist beliefs-3 (2021-11-11) by TCDCThailand Creative & Design Center
เทศกาลเงินล้าน
เชื่อผี + การจัดการ = เทศกาลเงินล้าน
กระบวนการจัดการสิ่งเหนือธรรมชาติถูกหล่อหลอมจากตำนานและพิธีกรรมพื้นบ้านสร้างเอกลักษณ์ให้กับวิถีชีวิตในแต่ละชุมชน ซึ่งเมื่อผสมผสานกับการจัดการที่เป็นระบบสัญลักษณ์ทางความเชื่อและพิธีกรรมหลากรูปแบบ จึงกลายเป็นงานศิลป์และเทศกาลงานฉลองร่วมสมัยระดับโลก
เชื่อผี + เทคโนโลยี = โลกใหม่แต่ยังเชื่อแบบเดิม
เมื่อความตายยังคงเป็นเรื่องใหญ่ โลกวิญญาณและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ยังคงเดินคู่ขนานไปกับวิทยาการสมัยใหม่ พัฒนาการของเทคโนโลยีที่เพิ่มพูนกลายเป็นกำลังสนับสนุนให้ความเชื่อยังคงดำเนินไปได้ การสร้างสรรค์บริการและผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ สำหรับติดต่อและบูชาโลกวิญญาณ จึงผ่านการคำนึงถึงความสะดวก ประหยัดเวลา และโฉมหน้าที่ทันสมัย เพื่อให้เข้ากับสภาพความเป็นอยู่ของผู้คนในสังคมปัจจุบันอย่างกลมกลืน
บ้านไม้กลางกรุง?
ศาลพระภูมิรุ่นเก่าเริ่มหายไป จากบ้านไม้กลายเป็นหินแกรนิตที่ดูทันสมัย ทั้งนี้ไม่เกี่ยวกับความศักดิ์สิทธิ์หรือ ฮวงจุ้ย แต่เป็นเรื่องของคอนโดมิเนียมราคาหลายสิบล้านบาทที่ต้องขายความดูดีทั้งภายนอกและภายใน
high-class beliefs (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
เชื่อแบบสมฐานะ
เชื่อผี + ต้องดีที่สุด = เชื่อแบบสมฐานะ
ฝีมือเชิงช่างที่ละเอียดปราณีตและวัตถุดิบคุณภาพสูงล้วนเป็นที่ต้องการในการสร้างสรรค์สิ่งที่ดีที่สุดเพื่อการตอบสนองความเชื่อของกลุ่มคนที่มีศักยภาพทางด้านการเงินและสถานภาพชั้นสูงทางสังคม จึงก่อกำเนิดเป็นวงจรธุรกิจเก่าและใหม่ที่ยังคงหมุนเวียนตราบใดที่ความเชื่อนั้นยังคงอยู่
modern-day magic (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
เสื้อยันต์ร่วมสมัย
The lucrative business of reassurance (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
กระบวนการสร้างความสบายใจที่เกี่ยวพันชีวิตและธุรกิจนับล้าน
Looking for answers (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
Send off (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
One-stop funeral service (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
Living off spirits (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
หากินกับผี
เมื่อความกลัวคือหนึ่งในความบันเทิง ตำนานความเชื่อและจินตนาการเรื่องผีที่สั่งสมมา แต่อดีตจึงเป็น "ทุนทางวัฒนธรรม" ชั้นยอด ในขณะที่พัฒนาการของเสียงและภาพคือ เครื่องมือสร้างรสชาติและประสบการณ์ของความกลัวออกมา "หลอก" เอาเงินผู้เสพทั้งไทยและเทศในแต่ละยุคสมัย
Clicks clacks, moans and whispers (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
เสียงกรับ เสียงหลอน และเสียงสยองตามสาย
"ขุนแผนไม่สะทกสะท้านอ่านมนตร์ปลุกผีลูกผุดลุกขึ้นพูดจ้อ ขุนแผนเต้นเผ่นโผนโจนขี่คอ กุมารทองช่วยพ่อให้พ้นภัย"
เสภาขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดกุมารทองบุตรนางบัวคลี่ สำนวนครูแจ้ง ครูเสภาชื่อดังสมัยรัชกาลที่ 4
แม้การเล่าเสภาขุนช้างขุนแผน จะใช้แค่ลีลาขยับกรับและเสียงขับเสภา หากปลุกเร้าจินตนาการของผู้ฟังจนเห็นภาพ "โหงพรายโขมดผี" สะท้อนการเชื่อผีและไสยเวทที่ฝังรากลึกในวิถีชีวิตสมัยกรุงเก่า
the spirit world live over the radio (2021-11-17) by TCDCThailand Creative & Design Center
ในช่วงปี พ.ศ. 2500 ละครวิทยุผีคลื่นเอเอ็มยามค่ำคืนคือความบันเทิงใหม่ล่าสุดของเมืองกรุง การปั้นแต่งเรื่องและเสียงของคณะผู้ผลิตแข่งขันกันออกอากาศหลอกหลอนแฟน ๆ ให้ติดงอมแงมไปไกลถึงต่างจังหวัด และเมื่อเทคโนโลยีการสื่อสารก้าวไกล รายการวิทยุผีคลื่นเอฟเอ็ม เดอะช็อค จึงเปิดโอกาสให้ผู้ฟังสร้างสรรค์เรื่องลี้ลับสยองขวัญตามใจชอบโดยผลัดกันโทรศัพท์เข้ามาส่งเสียงหน้าไมค์แบ่งปันประสบการณ์ผีให้กันฟัง
Traces of a deranged mind on paper (2021-11-18) by TCDCThailand Creative & Design Center
จินตนาการสุดกู่บนหน้ากระดาษ
เมื่อคุ้นเคยกับความกลัวจนก่อเกิดเป็นจินตนาการ การถ่ายทอดเรื่องผีจึงปรากฎออกมาในรูปของภาพและลายเส้น
Thai ghost comics (2021-11-18) by TCDCThailand Creative & Design Center
เหม เวชกร ส่งเรื่องสั้นประกอบภาพแนวภูติผีปีศาจมาเขย่าวงการน้ำหมึกสมัยหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ตามมาด้วยสำนักพิมพ์ต่าง ๆ ที่เริ่มหันมาเอาใจตลาดด้วยการ์ตูนผีประโลมโลกย์เล่มละบาท
Urban contemporary ghosts (2021-11-18) by TCDCThailand Creative & Design Center
นิยายและการ์ตูนผีเริ่มระทึกใจแบบต่างชาติหลังปี พ.ศ. 2525 เมื่อผีดิบฝรั่งออกอาละวาดแผงกับนิตยสารช็อกของค่ายบรรลือสาส์นในปี พ.ศ. 2526 ปัจจุบันมีเรื่องผีหลากรูปแบบวางจำหน่ายให้เสพตามรสนิยม ตั้งแต่นิตยสารการ์ตูนลายเส้นญี่ปุ่นประกอบเรื่องผีสางทั้งไทยเทศ จนถึงการ์ตูนผีบ้าน ๆ ก็มีขายในราคาห้าบาทสิบบาท และยังคงสั่นประสาทคนอ่านได้ดีไม่แพ้อดีต
Thai Ghost movies 2 (2021-11-18) by TCDCThailand Creative & Design Center
จากหนังเกรดบีทุนต่ำที่เน้นกลัวไปฮาไป วันนี้หนังผีไทยพัฒนาขึ้นเป็นหนังคุณภาพ ทำเงินทะลุร้อยล้านบาท
Thai ghost movies 3 (2021-11-18) by TCDCThailand Creative & Design Center
Ghost movies (2021-11-18) by TCDCThailand Creative & Design Center
ความก้าวหน้าด้านเทคนิคภาพและเสียง ผสมความทุ่มเทของกลุ่มผู้เชี่ยวชาญทั้งเบื้องหน้าและหลัง ตั้งแต่ผู้กำกับ นักเขียนบท ผู้กำกับศิลป์ คนทำเอฟเฟกต์พิเศษ นักออกแบบเสียง นักแสดง ไปจนถึงผู้อำนวยการสร้าง ต่างมีส่วนสำคัญในอุตสาหกรรมหนังสยองขวัญร่วมสมัยที่ให้ความสนุกและตื่นเต้นถูกใจ ทั้งคนไทยและขายดีในต่างแดน
Spirits: Creativities from beyond
Date: 25 March - 22 May 2011 | Venue: Gallery 2, TCDC | The Emporium, 6th Floor
